تالاب هامون کجاست؟
تالاب هامون کجاست؟ تالاب‌ها یکی از جلوه‌های کم‌نظیر طبیعت و مرزی میان خشکی و آب‌اند. سراسر ایران پر از تالاب‌های معروف دائمی و فصلی است که یکی از زیباترین آنها، تالاب هامون در جنوب ایران است. در این مقاله از سرچینجا قصد داریم به طور کامل، دریاچه‌ی هامون را معرفی کنیم و ویژگی‌های آن را مورد بررسی قرار دهیم.
تالاب هامون کجاست؟
برخلاف سایر اکوسیستم‌های موجود روی زمین نظیر جنگل و کوهستان، تالاب‌ها به‌دلیل وجود پهنه آب میانی، بیشتر در معرض تخریب هستند. این تخریب حاشیه‌ای دلیل وجود تعیین مرز و حریم برای اغلب تالاب‌ها است. حد بستر این خط مرزی طبق بالاترین پیش‌روی آب تالاب تعیین می‌شود. با ماندگاری نسبی آب در تالاب‌ها می‌توان به قطعیت در مورد حیات آنها صحبت کرد. برخی از تالاب‌ها در کنار دریا واقع شده‌اند و با جزرومد دریا وضیعت آنها تغییر می‌کند. تالاب هامون در گذشته نمونه‌ای از این‌گونه تالاب‌ها بوده است.
اگر نگاهی به نقشه‌های بسیار قدیمی بیاندازیم، خواهیم دید که هامون در گذشته دریایی بزرگ و پرآب بوده است. پس از خشکسالی، تقسیم‌بندی‌های کشوری و نرسیدن آب به مرزهای ایران، به مرور قسمت‌های وسیعی از آن خشک شدند و شکل امروزی آن را پدید آوردند. این دریای بزرگ امروزه به چهار دریاچه تقسیم شده است:
- دریاچه هامون صابری یا سیستان؛
- دریاچه هامون پوزک ایران؛
- دریاچه هامون هیرمند؛
- دریاچه هامون پوزک افغانستان (بخش کوچکی از آن در ایران واقع شده است).
دریاچه هامون در گذر تاریخ
در تاریخ و ادبیات ایران بارها از دریاچه هامون یاد شده است. در اوستا بارها با آن اشاره شده و کوه اوشیدا که در جوار آن است محل نازل شدن وحی به زرتشت پیامبر بوده است. امروزه نام این کوه، کوه خواجه است. تیمور لنگ درباره آن گفته است: « امیر سیستان مرا سوار برکشتی کرد و روی دریاچه هامون گردش داد و به من گفت که در دوره رستم وسعت این دریا بیش از این بود که می‌بینی. مؤلف حدودالعالم می‌نویسد:دریای زره به سیستان است که گرد آن سی فرسنگ است، اندر پهنای او هشت فرسنگ وگاه آب این دریا چندان بود که از رودی خیزد که از کرمان بگذرد و به دریای اعظم ریزد.»
سال ۱۳۹۴ ایران توانست تالاب هامون را در چهارمین کنگره جهانی ذخیره گاه های زیست کره یونسکو به عنوان دوازدهمین ذخیره گاه زیست کره کشور به ثبت برساند.
نکات بازدید از تالاب هامون
- اگر قصد دارید راهی تالاب هامون شوید، بهتر است فصل تابستان را به‌دلیل گرمای هوا در مناطق جنوبی کشور انتخاب نکنید.
- برای اقامت شبانه، می‌توانید در اقامتگاه‌های بوم‌گردی روستاهای منطقه شب را بگذارنید.
- در سفر به نقاط مختلف کشور، به فرهنگ و باورهای مردم محلی احترام بگذارید.
- با اقامت در اقامتگاه‌های بوم‌گردی و خرید محصولات از فروشنده‌های محلی، به اقتصاد مردم منطقه کمک کنید.
- طبیعت قرن‌های متمادی است که با منابع بی‌نظیرش در اختیار ما قرار دارد. قدر آن را بدانیم و از وارد آوردن هرگونه آسیب به آن خودداری کنیم.
